معادله حسابداری(معادله اساسی حسابداری)

به تساوی زیر معادله اساسی حسابداری یا به اختصار معادله حسابداری می گویند:

جمع دارایی ها = جمع بدهی ها + جمع سرمایه(حقوق صاحبان سرمایه)

دارایی: اموال ، مطالبات و سایر منابع اقتصادی متعلق به یک موسسه،که در نتیجه معاملات،عملیات مالی یا سایر روییدادها ایجاد شده و قابل تقویم به پول و دارای منافع آتی است ، دارایی نامیده می شود.ازجمله انواع مختلف دارایی ها می توان موارد زیر را برشمرد:

وجه نقد(موجودی نقد): عبارت است از موجودی نقد و سپرده های دیداری نزد بانکهاو موسسات مالی اعم از ریالی و ارزی.چنانچه وجه نقد در موسسه نگهداری شود، آن را در قالب حساب صندوق و چنان چه نزد بانکها نگهداری شود ، آن را در قالب حساب بانک گزارش می نمایند.همچنین چکهای بانکی نیز جزو موجودی نقد می باشند.

حسابهای دریافتنی(بدهکاران):شامل مطالبات موسسه از دیگران می باشد که برای آن سفته،چک یا برات دریافت نشده است.

اسناد دریافتنی : شامل مطالبات موسسه(شرکت) از دیگران است که بابت آن چک ، سفته یا برات از شخص بدهکار دریافت شده است . اگر سررسید اسناد دریافتنی یک سال و یا کم تر باشد به عنوان اسناد دریافتنی کوتاه مدت و اگر سررسید آن بیش از یک سال باشد به عنوان اسناد دریافتنی بلند مدت طبقه بندی می شود.

موجودیهای مواد و کالا:به دارایی هایی اطلاق می شود که به منظور فروش یا استفاده از آن در ساخت محصول  یا مصرف آن برای ارائه خدمات،نگهداری می شود.موجودی هایی که به منظور فروش نگهداری می شوند،موجودی کالا و موجودی هایی را که به منظور استفاده در ساخت محصول نگهداری می شوند را موجودی مواد می گویند.اقلام مصرفی نیز غالبا تحت عنوان ملزومات گزارش می شوند.در واقع ملزومات کالاها و اجناسی هستند که در جریان فعالیتهای واحد اقتصادی خریداری و به تدریج به مصرف می رسد.مانند: نوشت افزار در یک شرکت خدماتی.

پیش پرداخت(پیش پرداخت هزینه):هرگاه شرکت قبل از تحویل گرفتن دارایی و یا قبل از دریافت خدمات،وجهی را به طرف مقابل پرداخت کند یک نوع حساب دارایی ایجاد می شود که به آن پیش پرداخت می گویند.

اموال،ماشین آلات و تجهیزات:دارایی هایی که برای انجام عملیات موسسه مورد استفاده قرار می گیرند و عمر بیش از یک سال دارند و جنبه مصرفی نداشته باشند.این دارایی ها را اغلب دارایی های ثابت نیز می گویند. زمین،ساختمان،ماشین آلات تولید،وسابل نقلیه و اثاثه اداری جزو این دارایی ها هستند.

دارایی های نامشهود:حقوق مالی تمام دارایی هایی که قابل رویت نیستند و وجود فیزیکی ندارند.مانند: سرقفلی،حق اختراع و...

•  تعریف سرقفلی:اضافه ارزشی که به واسطه کسب و کار و حسن اعتبار به مرور زمان در یک مکان خاص به وجود می آید.

 

بدهی: کلیه تعهدات و دیون دیگران نسبت به موسسه است.ازجمله اجزای اصلی بدهی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

حسابهای پرداختنی(بستانکاران):بدهی های موسسه به دیگران را که بابت آن چک،سفته یا برات تحویل داده نشده است .

اسناد پرداختنی:بدهی هایی را که موسسه بابت آن چک،سفته و برات تحویل طلبکاران داده است.چنان چه سررسید اسناد پرداختنی از تاریخ تنظیم ترازنامه یک سال یا کم تر باشد به عنوان اسناد پرداختنی کوتاه مدت و چنان چه سررسید آنها بیش از یک سال باشد، به عنوان اسناد پرداختنی بلند مدت طبقه بندی می شوند

وام پرداختنی : مبلغی را که موسسه از بانکها و موسسات اعتباری و یا سایر اشخاص دریافت کرده است و باید آن را ظرف مهلت مشخصی به صورت اقساط و یا یک جا بازپرداخت کند.

پیش دریافت(پیش دریافت درآمد):هرگاه موسسه قبل از تحویل دادن کالا یا ارائه خدمات مبالغی را از طرف مقابل دریافت کند، یک نوع بدهی ایجاد می شود که به آن پیش دریافت می گویند.

سرمایه:حق مالی مالک یا مالکان یک موسسه نسبت به دارایی های آن،سرمایه نامیده می شود.سرمایه موسسه عمدتا ناشی از آورده نقدی و یا غیر نقدی مالک(مالکان)در زمان تشکیل موسسه و پس از آن (سرمایه گذاری مجدد) است.

مثال 1 : در شرکتی میزان بدهی  کل دارایی های شرکت است.اگر سرمایه این شرکت 80,000 ریال باشد، مطلوب است تعیین میزان بدهی و دارایی؟

پاسخ:

x=دارایی

x =بدهی

 دارایی- بدهی = سرمایه

 x -   x→80,000 =  x=80,000 →x = 100,000

 مثال 2 : در شرکتی نسبت دارایی و بدهی به ترتیب 7/5 و 6 است. اگر سرمایه این شرکت 120,000 ریال باشد،مطلوب است تعیین بدهی و دارایی شرکت؟ 

             

 

                7/5 = 1/5+6   

      

                                                                              

                                                                                    20,000      =  = مبلغ هر واحد

20,000 1/5=30,000=بدهی    

20,0007/5=150,000= دارایی